Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề xuất ngành điện hướng tới thị trường cạnh tranh, trao quyền lựa chọn cho người dân
Sáng 16/9, Bộ Chính trị và Ban Bí thư tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt 4 nghị quyết mới theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, với sự tham dự của hơn 1,2 triệu đảng viên trên cả nước.Tại hội nghị, ông Nguyễn Thanh Nghị – Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương đã trình bày chuyên đề về Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị liên quan đến bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Theo ông, Nghị quyết 70 xác định rõ yêu cầu phải bảo đảm vững chắc và chủ động an ninh năng lượng, coi đây là trụ cột trong bảo đảm an ninh quốc gia, gắn liền với ổn định chính trị, phát triển kinh tế – xã hội, củng cố quốc phòng – an ninh và hội nhập quốc tế. Điểm nhấn quan trọng chính là sự chuyển dịch từ tư duy “bảo đảm cung ứng” sang “bảo đảm an ninh năng lượng chủ động, bền vững”.
Tăng quyền của người dân, phát triển thị trường điện cạnh tranh
Một trong những nội dung nổi bật của Nghị quyết là mở rộng cơ chế mua bán điện trực tiếp, từng bước xóa bỏ cơ chế bù chéo giữa các nhóm khách hàng, đồng thời tăng quyền cho người dân và doanh nghiệp trong việc lựa chọn đơn vị cung cấp điện phù hợp nhu cầu. Lộ trình phát triển thị trường điện cạnh tranh được đặt mục tiêu hoàn thiện vào năm 2030, giá điện được điều chỉnh theo nguyên tắc thị trường có sự quản lý của Nhà nước.
Hiện nay, EVN không còn độc quyền trong sản xuất điện, khi chỉ còn chiếm khoảng 37% tổng nguồn cung; phần còn lại do PVN, TKV và khu vực tư nhân đảm nhiệm. Tuy vậy, EVN vẫn giữ vị thế là bên mua buôn duy nhất, đồng thời độc quyền về truyền tải và bán lẻ. Ngoài hệ thống điện lực của EVN, còn có hơn 700 tổ chức bán buôn điện (chiếm khoảng 8,6% sản lượng) hoạt động tại các khu đô thị, khu công nghiệp, chung cư – mua điện từ EVN theo giá ưu đãi rồi bán lại cho khách hàng.
Theo ông Nghị, khu vực tư nhân sẽ được khuyến khích mạnh mẽ hơn để tham gia sản xuất, phân phối và cung ứng năng lượng. Cơ chế hợp đồng mua bán điện (PPA) sẽ được hoàn thiện theo hướng minh bạch, ổn định, dài hạn để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Đồng thời, cơ chế giá truyền tải điện cũng sẽ được xây dựng nhằm thu hút nguồn lực xã hội cho hạ tầng lưới điện.
Mục tiêu và giải pháp chiến lược
Nghị quyết 70 đề ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ đạt tổng cung năng lượng 150-170 triệu tấn dầu quy đổi, công suất nguồn điện 183-236 GW, sản lượng điện từ 560-624 tỷ kWh, trong đó năng lượng tái tạo chiếm 25-30% tổng cung. Tiêu thụ năng lượng cuối cùng ước đạt 120-130 triệu tấn dầu quy đổi.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Mục tiêu cốt lõi là xây dựng hệ thống năng lượng an toàn, ổn định, dự phòng tin cậy với công suất dự phòng tối thiểu 15% vào năm 2030”. Ông đồng thời khẳng định, thị trường điện cạnh tranh phải được xây dựng theo lộ trình minh bạch, đáp ứng cả nhu cầu sản xuất và đời sống, đồng thời hướng tới cam kết Net Zero vào năm 2050.
Tổng Bí thư nêu 10 nhóm giải pháp then chốt, trong đó có cân đối cung – cầu năng lượng theo vùng, đầu tư hạ tầng truyền tải với sự tham gia của tư nhân, phát triển lưới điện thông minh và hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS). Ngành điện cũng được yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng AI trong dự báo phụ tải, triển khai đo xa, dữ liệu thời gian thực, đồng thời bảo đảm an ninh mạng. Về vốn, Nhà nước khuyến khích huy động đa dạng từ đối tác công tư, trái phiếu xanh và hợp đồng mua bán điện theo cơ chế chia sẻ rủi ro minh bạch.
Ưu tiên năng lượng tái tạo và công bằng xã hội
Theo Nghị quyết 70, điện gió và điện mặt trời được coi là động lực quan trọng trong quá trình chuyển dịch năng lượng. Tổng Bí thư yêu cầu phát triển loại hình này theo “tư duy hệ thống” – từ đấu thầu cạnh tranh, quy hoạch đồng bộ nguồn – lưới – lưu trữ, đến chia sẻ công bằng chi phí đấu nối. Tính đến cuối năm 2024, Việt Nam đã có gần 17.000 MW điện mặt trời và hơn 5.000 MW điện gió, chiếm khoảng 26% tổng công suất hệ thống.
Ngoài ra, các giải pháp bảo đảm công bằng và an sinh xã hội cũng được nhấn mạnh, trong đó có cơ chế hỗ trợ nhóm dân cư dễ bị tổn thương và duy trì nguồn điện ổn định cho các ngành công nghiệp nền tảng.
Tổng Bí thư khẳng định: “Phát triển năng lượng phải đi đôi với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, gắn chặt với công bằng xã hội, bảo đảm an sinh, quốc phòng – an ninh và môi trường”.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
🎭 Xem thêm các thông tin giải trí
🔗 Website tương tự
