Camera AI nhận diện phát hiện nhanh, xử lý vẫn nhiều thách thức
Thí điểm công nghệ AI trong giám sát giao thông. Từ tháng 9/2025, Cục Cảnh sát giao thông (CSGT, Bộ Công an) sẽ chính thức triển khai thí điểm hệ thống camera tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) tại Hà Nội và TP.HCM. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa công tác giám sát, xử lý vi phạm giao thông, hướng tới xây dựng hệ thống quản lý thông minh và minh bạch hơn.
Theo Cục CSGT, hệ thống camera AI có khả năng ghi hình liên tục trên các tuyến đường, đồng thời truyền trực tiếp dữ liệu về Trung tâm điều hành của Cục. Tại đây, phần mềm AI sẽ tự động phân tích, nhận diện hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ, đi sai làn, chuyển hướng không báo tín hiệu…
Từ cơ sở dữ liệu đăng ký phương tiện, hệ thống xác định chính xác chủ xe, hiển thị rõ biển số, vị trí, thời gian và tốc độ vi phạm. Sau đó, cán bộ tại Trung tâm chỉ huy ở Hà Nội và TP.HCM sẽ kiểm tra, xác minh từng trường hợp trước khi chuyển hồ sơ sang bộ phận xử phạt.
Khi vi phạm được xác nhận, thông báo sẽ được gửi đến địa chỉ của chủ phương tiện và công khai trên website của Cục CSGT để người dân có thể tra cứu. Chủ xe sau đó đến cơ quan công an nơi phát hiện lỗi để lập biên bản, nộp phạt và nhận lại giấy tờ. Nếu sau 7 ngày không khiếu nại, quyết định xử phạt được ban hành chính thức.
Hiện nay, người vi phạm có thể nộp phạt trực tiếp tại kho bạc hoặc qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia, sau đó mang biên lai đến cơ quan công an để nhận lại giấy tờ. Trong tương lai gần, toàn bộ quy trình này sẽ được số hóa: hình ảnh vi phạm và biên bản sẽ được gửi dưới dạng điện tử đến chủ phương tiện. Nếu người vi phạm đồng ý, hệ thống sẽ tự động lập biên bản và xử lý online; nếu không, có thể đến cơ quan công an để đối chiếu trực tiếp.
Ứng dụng VNeTraffic (liên kết với tài khoản VNeID cấp độ 2) đang được hoàn thiện, giúp người dân nhận thông báo, tra cứu và xác nhận vi phạm nhanh chóng hơn, hạn chế tình trạng chậm trễ hay thất lạc thông tin.
Khó khăn trong quản lý và định danh xe máy
Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng – Phó Cục trưởng Cục CSGT, hiện cả nước vẫn còn khoảng 69.000 xe mô tô, xe gắn máy chưa xác định được chủ sở hữu. Nhiều phương tiện đã qua nhiều đời chủ, bị hư hỏng, tháo dỡ hoặc chủ xe đã mất, ra nước ngoài. Điều này khiến việc gửi thông báo vi phạm và xử phạt gặp rất nhiều trở ngại.
Cục CSGT đặt mục tiêu, đến cuối năm 2025 và đầu năm 2026, sẽ phối hợp với công an các địa phương rà soát, loại bỏ khỏi hệ thống những xe không còn lưu thông và định danh lại toàn bộ xe máy còn hoạt động nhằm phục vụ công tác quản lý, xử phạt hiệu quả hơn.
Theo Tiến sĩ Phan Lê Bình – Trưởng đại diện Văn phòng tư vấn OCG (Nhật Bản), vấn đề cốt lõi hiện nay là Việt Nam chưa có cơ chế kiểm định bắt buộc đối với xe máy, trong khi việc quản lý “chính chủ” vẫn chưa thực sự triệt để.
“Với ô tô, chủ xe buộc phải hoàn tất nghĩa vụ nộp phạt trước khi đăng kiểm. Nhưng với xe máy, không có quy trình này, nên nhiều trường hợp vi phạm có thể dễ dàng bỏ qua,” ông Bình nhận định. Khi chưa khép kín được cơ chế quản lý chính chủ, việc áp dụng phạt nguội bằng AI với xe máy sẽ rất khó đạt hiệu quả tối đa.
Siết chặt trách nhiệm chủ phương tiện
Cục CSGT khẳng định, ngoài ô tô, hiện nay lực lượng chức năng đã bắt đầu áp dụng phạt nguội đối với mô tô và xe gắn máy. Thông báo vi phạm được gửi đến chủ phương tiện đứng tên trong giấy đăng ký, kèm hình ảnh làm căn cứ pháp lý.
Cục nhấn mạnh: “Chủ xe phải chịu trách nhiệm đến cùng đối với phương tiện đã đăng ký. Việc xác minh chủ xe hiện nay đã thuận lợi hơn nhờ sự liên thông giữa cơ sở dữ liệu đăng ký phương tiện và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.”
Bên cạnh đó, Luật hiện hành cũng quy định không được thực hiện thủ tục đăng ký, sang tên đổi chủ đối với phương tiện đang có thông báo vi phạm, qua đó tạo cơ chế ràng buộc trách nhiệm pháp lý của chủ xe.
Trong thời gian tới, Cục CSGT sẽ tiếp tục đề xuất các biện pháp siết chặt hơn nữa, đặc biệt đối với xe mô tô, xe gắn máy cố tình chây ì, không chấp hành nộp phạt.
AI hỗ trợ, con người vẫn là yếu tố quyết định
Các chuyên gia cho rằng, AI chỉ là công cụ hỗ trợ đắc lực, không thể thay thế hoàn toàn con người trong công tác giám sát và xử lý vi phạm giao thông. Sự hiện diện của lực lượng CSGT trên các tuyến đường, kết hợp với thiết bị quét biển số di động, vẫn đóng vai trò quan trọng để tăng tính răn đe, xử lý kịp thời và công bằng.
Khi kết hợp giữa giám sát tự động bằng camera AI và tuần tra thủ công, việc phát hiện và xử lý vi phạm sẽ trở nên chính xác, minh bạch và toàn diện hơn.
Hiện nay, hệ thống camera AI của Cục CSGT đã được huấn luyện để nhận diện hàng chục hành vi vi phạm phổ biến, bao gồm: không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, chuyển làn không tín hiệu, đi sai làn, che biển số…
Đặc biệt, trong trường hợp người điều khiển cố tình che hoặc làm mờ biển số, hệ thống sẽ kích hoạt cảnh báo để lực lượng tuần tra gần nhất có thể can thiệp và xử lý trực tiếp.
Hướng đến hệ thống giám sát giao thông hiện đại, minh bạch
Theo đại diện Cục CSGT, việc áp dụng công nghệ AI trong quản lý và xử lý vi phạm giao thông không chỉ giúp giảm tải công việc cho lực lượng chức năng, mà còn nâng cao tính minh bạch, công bằng và ý thức tự giác của người tham gia giao thông.
Tuy nhiên, để phạt nguội xe máy bằng camera AI thực sự đi vào thực tiễn, Việt Nam cần hoàn thiện đồng bộ khung pháp lý, cơ sở dữ liệu phương tiện và cơ chế định danh chủ xe. Khi đó, công nghệ mới có thể phát huy hết vai trò của mình trong việc xây dựng văn hóa giao thông văn minh, hiện đại và an toàn hơn.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
🎭 Xem thêm các thông tin giải trí
🔗 Website tương tự
