Chuyên gia lên tiếng – Bước tiến mới trong kiểm soát ô nhiễm đô thị
Việc triển khai hệ thống camera giám sát khí thải được đánh giá là giải pháp quan trọng nhằm kiểm soát hiệu quả tình trạng ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn. Công nghệ này không chỉ giúp phát hiện nhanh các phương tiện phát thải vượt ngưỡng mà còn hỗ trợ cơ quan chức năng xử lý kịp thời, từ đó góp phần cải thiện chất lượng môi trường tại các khu vực trung tâm.
Theo báo cáo gửi Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng TP.HCM đang triển khai đề án kiểm soát khí thải phương tiện theo hai giai đoạn, phù hợp Chỉ thị 20 của Chính phủ về giảm ô nhiễm môi trường. Ở giai đoạn đầu, thành phố tập trung vào hệ thống xe buýt, xây dựng chính sách hỗ trợ chuyển đổi nhằm hướng tới mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ xe buýt vận hành bằng điện hoặc nhiên liệu sạch.
Giai đoạn hai mở rộng phạm vi sang toàn bộ các phương tiện khác. TP.HCM đang nghiên cứu lộ trình chuyển đổi, cơ chế hỗ trợ tài chính và phương án phân vùng kiểm soát khí thải tại ba khu vực: trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo. Các giải pháp vẫn đang được hoàn thiện để đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp thực tiễn. Dự kiến đến quý I/2026, hồ sơ trình HĐND thành phố sẽ hoàn tất.
Để kiểm soát phương tiện hiệu quả, đề án cũng đề xuất lắp đặt camera nhận diện biển số và đối chiếu dữ liệu đăng kiểm để xác định mức khí thải. Phương tiện không đạt chuẩn khi đi vào khu vực LEZ (Low Emission Zone – vùng phát thải thấp) sẽ bị xử phạt. Trong tháng đầu tiên thí điểm, thay vì phạt ngay, thành phố sẽ nhắc nhở để người dân làm quen. Từ tháng thứ 2 đến tháng thứ 6, mức phạt bằng 50% quy định tại Nghị định 168: 100.000 đồng với xe máy và 200.000 đồng với ôtô. Sau đó, mức phạt áp dụng đầy đủ: 200.000 đồng với xe máy và 400.000 đồng với ôtô phát thải vượt chuẩn.
Song song với xử phạt, thành phố bổ sung nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện; đầu tư hạ tầng sạc điện; nâng cấp giao thông công cộng để giảm áp lực giao thông.
Camera phạt nguội nâng cao ý thức, giảm ùn tắc và tai nạn
Nhiều chế tài xử phạt khí thải đã được quy định từ trước. Theo Điều 32 Nghị định 168/2024, chủ phương tiện sử dụng xe máy không có giấy chứng nhận kiểm định khí thải hoặc giấy chứng nhận hết hạn sẽ bị phạt từ 200.000 – 300.000 đồng đối với cá nhân, 400.000 – 600.000 đồng đối với tổ chức. Ngoài ra, cơ sở đăng kiểm cấp giấy chứng nhận sai quy chuẩn có thể bị phạt từ 16 – 20 triệu đồng. Tuy nhiên, các mức phạt này chỉ có hiệu lực khi lộ trình kiểm định khí thải chính thức được áp dụng.
Theo PGS.TS Bùi Thị An – Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng – việc áp dụng camera giám sát khí thải góp phần cải thiện chất lượng không khí và thúc đẩy hành vi tuân thủ của người dân. Khi biết mọi vi phạm đều được ghi lại tự động, người tham gia giao thông sẽ có xu hướng bảo dưỡng phương tiện thường xuyên hơn, giảm phát thải và góp phần bảo vệ môi trường.
Không chỉ hỗ trợ quản lý khí thải, hệ thống camera phạt nguội còn mang lại hiệu quả rõ rệt trong đảm bảo an toàn giao thông. Việc ghi nhận và xử lý nhanh các hành vi vi phạm như vượt tốc độ, lạng lách, đánh võng giúp giao thông trật tự, giảm nguy cơ ùn tắc và tai nạn. Thực tế tại Hải Phòng và Hà Nội cho thấy, nhờ hệ thống camera, hàng nghìn trường hợp vi phạm đã được xử lý, ý thức người dân được nâng cao rõ rệt.
Hạ tầng kiểm định khí thải phải thuận tiện và khả thi
Theo PGS.TS Bùi Thị An, kiểm định khí thải không chỉ liên quan đến quản lý phương tiện mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở đô thị lớn. Bà nhấn mạnh rằng một hệ thống kiểm định thuận tiện, minh bạch sẽ tạo sự đồng thuận của người dân, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang phương tiện sạch – xu hướng tất yếu của Việt Nam trong lộ trình phát triển bền vững.
GS.TS Nguyễn Hữu Dũng – Viện trưởng Viện Môi trường đô thị và công nghiệp Việt Nam – cho rằng yếu tố người dân quan tâm nhất hiện nay là hạ tầng kiểm định có đủ năng lực hay không. Thiết bị kiểm định di động hiện chỉ cần đo hai chỉ số CO và HC, giá thành không quá cao và có thể xã hội hóa bằng cách kết hợp với cửa hàng bán xe máy hoặc trung tâm sửa chữa để hình thành các trạm kiểm định nhỏ, tiện lợi.
Các chuyên gia đều ủng hộ việc lắp camera xử phạt xe phát thải vượt chuẩn, coi đây là giải pháp quan trọng nhằm giảm ô nhiễm, nâng cao ý thức cộng đồng và thúc đẩy giao thông an toàn hơn. Việc áp dụng lộ trình kiểm định cũng phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới hệ thống giao thông xanh, hiện đại và bền vững.
Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
Xem thêm các thông tin giải trí
Website tương tự
