Miền Bắc hứng chịu siêu giông hiếm gặp: Cơn thịnh nộ của thiên nhiên
Chiều ngày 19/7/2025, hàng triệu người dân miền Bắc bàng hoàng trước một hiện tượng thời tiết cực đoan: siêu giông nhiệt hiếm gặp. Chỉ trong vài giờ, hàng loạt khu vực từ thành phố đến vùng ven biển bị ảnh hưởng bởi gió giật mạnh, mưa lớn, lốc xoáy, sấm sét và thậm chí là mưa đá.
Đây không phải là một trận mưa giông thông thường. Các trạm khí tượng ghi nhận gió giật cấp 10 tại Hạ Long, cấp 12 tại Bãi Cháy, kèm theo mưa đá ở nhiều khu vực thuộc Quảng Ninh, Thái Nguyên, Hưng Yên. Siêu giông cũng làm gãy đổ cây xanh, hư hại tài sản và khiến giao thông tại Hà Nội tê liệt trong nhiều giờ.
Hiện tượng siêu giông: Khi thiên nhiên nổi giận
Theo các chuyên gia khí tượng, siêu giông xảy ra chiều 19/7 được xác định là một hệ thống MCS – Mesoscale Convective System (hệ thống đối lưu quy mô trung bình) cực kỳ mạnh. Đây là hiện tượng khá hiếm gặp ở Việt Nam, đặc biệt khi xảy ra trên diện rộng.
Cụ thể, MCS là tập hợp nhiều đám mây đối lưu mạnh phát triển liên kết với nhau, có thể kéo dài từ vài giờ đến hàng chục giờ đồng hồ. Với trường hợp vừa qua, hệ thống này chỉ tồn tại hơn 3 tiếng nhưng đủ gây ra hàng loạt thiệt hại nghiêm trọng.
Đặc điểm dễ nhận biết là:
-
Trời tối sầm nhanh chóng dù đang ban ngày.
-
Gió giật mạnh tăng dần theo từng đợt.
-
Xuất hiện mưa đá, sét đánh liên tục.
-
Mưa lớn cục bộ gây ngập úng nhanh.
Nguyên nhân gây ra siêu giông bất thường
Các nhà khí tượng phân tích rằng, siêu giông lần này xuất phát từ nhiều yếu tố cộng hưởng:
-
Nền nhiệt cao kéo dài: Nhiệt độ tại miền Bắc từ 16 đến 19/7 luôn duy trì 36–39°C, tạo điều kiện cho khí quyển bất ổn.
-
Dải hội tụ nhiệt đới: Dải hội tụ có trục đi qua Bắc Bộ, kết hợp với gió Tây Nam gây ra hiện tượng đối lưu rất mạnh.
-
Không khí tầng thấp giàu ẩm: Không khí tích tụ độ ẩm cao trong tầng đối lưu khiến mây dông phát triển đột biến.
Đáng nói, hiện tượng này không liên quan trực tiếp đến bão Wipha – cơn bão khi đó còn cách bờ hơn 1.000km. Tuy nhiên, sự tương tác gián tiếp từ hoàn lưu xa có thể góp phần làm tăng bất ổn khí quyển.
Hà Nội và Quảng Ninh: Hai tâm điểm thiệt hại lớn
Tại Hà Nội:
-
Từ khoảng 14h30, bầu trời bất ngờ tối sầm dù đang nắng gắt.
-
Gió mạnh làm gãy hàng loạt cây xanh trên các tuyến phố lớn như Giải Phóng, Lê Duẩn, Nguyễn Trãi.
-
Một số mái tôn nhà dân bị cuốn phăng, biển quảng cáo bị xô đổ, giao thông ùn tắc nghiêm trọng tại các quận trung tâm.
-
Người dân hoảng loạn tìm nơi trú ẩn trong tình trạng gió giật kèm mưa đá bất ngờ.
Hàng rào bao quanh tòa nhà “Hàm cá mập” ở Hà Nội, công trình đang được phá dỡ, bị giật đổ.
Tại Quảng Ninh:
-
Vịnh Hạ Long hứng chịu gió giật mạnh nhất, ghi nhận tới cấp 12 tại khu vực Bãi Cháy.
-
Một tàu du lịch Vịnh Xanh 58 chở 53 người bị lật úp, khiến ít nhất 38 người thiệt mạng và nhiều người khác mất tích.
-
Hàng chục tàu cá nhỏ bị lật, thiệt hại hàng tỷ đồng về ngư cụ và tài sản.
-
Mưa đá gây vỡ kính nhà dân, hư hại phương tiện tại Móng Cái, Cẩm Phả.
Dự báo tiếp theo và khuyến cáo từ chuyên gia
Dù siêu giông đã kết thúc nhưng dự báo thời tiết cho biết, từ ngày 21–23/7, Bắc Bộ tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi hoàn lưu bão Wipha và dải hội tụ nhiệt đới. Mưa to đến rất to được dự báo tại khu vực Đông Bắc, đặc biệt là Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng với lượng mưa có thể lên tới 500–600mm trong 3 ngày.
Cảnh báo thiên tai cấp độ 2 đã được phát đi cho khu vực đồng bằng và ven biển Bắc Bộ.
Các khuyến nghị quan trọng:
-
Người dân cần cập nhật thông tin khí tượng thủy văn thường xuyên từ nguồn chính thống.
-
Tránh ra ngoài trong khoảng thời gian 13h–17h những ngày có cảnh báo giông lốc.
-
Gia cố nhà cửa, chằng chống mái tôn, cắt tỉa cây xanh nguy hiểm.
-
Các tàu cá cần vào nơi neo đậu an toàn trước khi hoàn lưu bão đổ bộ.
Biến đổi khí hậu và nguy cơ thời tiết cực đoan
Hiện tượng Miền Bắc hứng chịu siêu giông hiếm gặp một lần nữa đặt ra câu hỏi lớn về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến Việt Nam. Tần suất xuất hiện các cơn bão trái mùa, mưa đá, siêu giông, lốc xoáy… đang có dấu hiệu gia tăng.
Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), khu vực Đông Nam Á – trong đó có Việt Nam – là một trong những “điểm nóng” chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu toàn cầu. Nếu không có các giải pháp thích ứng và giảm nhẹ rủi ro kịp thời, thiệt hại về người và kinh tế sẽ ngày càng nặng nề hơn.
Hiện tượng Miền Bắc hứng chịu siêu giông hiếm gặp ngày 19/7 không chỉ là một cơn mưa giông đơn thuần mà là lời cảnh tỉnh về các hiểm họa thiên tai bất thường. Với mức độ tàn phá nghiêm trọng và tính chất bất ngờ, Việt Nam cần tăng cường hệ thống cảnh báo sớm, đầu tư cho khoa học dự báo khí tượng và nâng cao nhận thức cộng đồng về ứng phó thiên tai.
