Trung Quốc dùng robot và AI: Vũ khí bí mật giữa căng thẳng thương mại với Mỹ
Trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, Bắc Kinh đang từng bước khẳng định ưu thế của mình bằng một “vũ khí bí mật” – công nghệ robot tự động hóa kết hợp với trí tuệ nhân tạo (AI). Sự bùng nổ của công nghệ này không chỉ giúp Trung Quốc duy trì lợi thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn làm suy yếu tác động của các mức thuế cao do Mỹ áp đặt.
Tự động hóa – Câu trả lời của Trung Quốc trước đòn thuế từ Mỹ
Ngày 24/4, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc, ông He Yadong, đã phát biểu một cách đầy ẩn ý: “Ai thắt nút thì phải tháo nút”, ám chỉ các chính sách thuế đơn phương mà Mỹ đang áp dụng. Ông He nhấn mạnh, để giải quyết căng thẳng, Mỹ cần “xóa bỏ hoàn toàn mọi biện pháp thuế quan đơn phương đối với Trung Quốc” và “giải quyết bất đồng thông qua đối thoại bình đẳng”.
Tuy nhiên, Bắc Kinh không chỉ dừng lại ở lời nói. Giữa lúc Washington liên tiếp có động thái hạ nhiệt căng thẳng, Trung Quốc lại âm thầm đẩy mạnh chiến lược tự động hóa – một công cụ hữu hiệu giúp giảm chi phí sản xuất, giữ giá xuất khẩu cạnh tranh và duy trì vị thế trong cuộc chiến thương mại.
Trung Quốc dẫn đầu cuộc đua robot công nghiệp
Theo báo cáo từ Liên đoàn Robot Quốc tế (IFR), Trung Quốc hiện là quốc gia đứng thứ ba toàn cầu về mật độ robot trong nhà máy (tính trên mỗi 10.000 công nhân), chỉ xếp sau Hàn Quốc và Singapore. Với số lượng nhà máy được tự động hóa tăng chóng mặt, Trung Quốc đang vượt mặt cả Mỹ, Đức và Nhật Bản – những cường quốc công nghiệp hàng đầu thế giới.
Đáng chú ý, động lực cho sự phát triển robot công nghiệp tại Trung Quốc không chỉ đến từ nhu cầu thị trường mà còn được chính phủ định hướng rõ ràng. Sáng kiến “Made in China 2025” là nền tảng cho hàng loạt chính sách ưu đãi, đầu tư vào các ngành công nghiệp công nghệ cao, trong đó robot và trí tuệ nhân tạo được xác định là trụ cột chiến lược.
Robot – Lực lượng sản xuất mới trong các nhà máy Trung Quốc
Tại khắp các nhà máy từ quy mô nhỏ đến lớn trên khắp Trung Quốc, robot đang dần thay thế con người trong nhiều công đoạn sản xuất. Điển hình là nhà máy của Zeekr – hãng xe điện nổi tiếng – tại thành phố Ninh Ba. Khi mới hoạt động, nhà máy này có khoảng 500 robot. Đến nay, con số đã lên tới hơn 820, và dự kiến còn tăng nữa trong tương lai gần.
Tại Zeekr, robot xe đẩy tự động vận chuyển nguyên liệu, robot cánh tay thực hiện các thao tác hàn chính xác trong “vùng tối” – nơi không cần ánh sáng do không có người làm việc. Những công đoạn như đúc nhôm, lắp ráp pin, hay kiểm tra chất lượng đều được tối ưu nhờ AI và máy móc hiện đại. Nhờ vậy, toàn bộ quy trình sản xuất trở nên nhanh chóng, chính xác và ít phụ thuộc vào lao động thủ công.
Không chỉ các tập đoàn lớn như Zeekr, các doanh nghiệp quy mô nhỏ cũng đang nhanh chóng ứng dụng công nghệ robot để tăng năng suất và giảm chi phí nhân công. Elon Li, chủ một xưởng sản xuất nhỏ ở Quảng Châu, cho biết ông đã đầu tư 40.000 USD để mua một cánh tay robot nội địa có khả năng học hỏi thao tác hàn từ công nhân và thực hiện công việc liên tục 24 giờ mỗi ngày.
Trước đây, công nghệ này chỉ có thể nhập khẩu từ nước ngoài với giá lên tới 140.000 USD. Giờ đây, nhờ vào sự phát triển của ngành robot trong nước, những giải pháp công nghệ đã trở nên dễ tiếp cận hơn, giúp các xưởng nhỏ cũng có thể cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Trung Quốc đang biến robot thành ngành công nghiệp chiến lược
He Liang – CEO của Yunmu Intelligent Manufacturing – nhấn mạnh rằng Trung Quốc đang nỗ lực biến ngành sản xuất robot, đặc biệt là robot hình người, thành một ngành công nghiệp mới mẻ tương tự như xe điện. “Đây không chỉ là xu hướng công nghệ, mà là chiến lược quốc gia”, ông nói.
Trên thực tế, các chính sách hỗ trợ từ chính phủ Trung Quốc cho ngành robot đang gia tăng mạnh mẽ. Trong báo cáo trước quốc hội mới đây, Thủ tướng Lý Cường tuyên bố rằng phát triển robot thông minh sẽ là một trong những ưu tiên trọng điểm của quốc gia trong năm 2025. Chính phủ cũng công bố một quỹ đầu tư mạo hiểm trị giá 137 tỷ USD cho các lĩnh vực công nghệ cao như AI, robot và bán dẫn.
AI và tự động hóa đang làm thay đổi vai trò của con người
Tuy robot đang chiếm lĩnh nhiều công đoạn trong nhà máy, nhưng con người vẫn đóng vai trò không thể thay thế hoàn toàn. Các công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, linh hoạt như xử lý dây điện, chà nhám trước khi sơn xe hay kiểm tra khuyết điểm nhỏ vẫn cần bàn tay con người.
Tuy nhiên, AI đang dần được tích hợp vào các công đoạn kiểm soát chất lượng. Tại nhà máy Zeekr, hàng chục camera độ phân giải cao được đặt cuối dây chuyền lắp ráp để chụp ảnh từng chiếc xe. AI sau đó so sánh với cơ sở dữ liệu tiêu chuẩn và tự động phát hiện sai sót trong vòng vài giây.
Pinky Wu – công nhân tại nhà máy – cho biết phần lớn công việc của cô giờ đây là “ngồi trước màn hình máy tính” thay vì lao động tay chân như trước.
Một trong những yếu tố giúp Trung Quốc bứt phá trong ngành công nghiệp robot là nguồn nhân lực kỹ thuật dồi dào. Mỗi năm, các trường đại học tại Trung Quốc đào tạo khoảng 350.000 sinh viên ngành cơ khí, điện tử, tự động hóa và các ngành liên quan. Trong khi đó, Mỹ chỉ đào tạo khoảng 45.000 kỹ sư cơ khí mỗi năm.
Điều này mang lại lợi thế rõ ràng cho Trung Quốc trong việc mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng sản xuất công nghệ cao.
Robot Trung Quốc “chiếm sóng” hội chợ thương mại lớn nhất thế giới
Tại Hội chợ Canton Fair – sự kiện thương mại lớn nhất thế giới đang diễn ra ở Quảng Châu – các công ty robot Trung Quốc thu hút đông đảo sự quan tâm của khách hàng quốc tế. Một ví dụ điển hình là robot pha cà phê của công ty Dolphin Robot Technology, thu hút hàng trăm lượt khách tham quan mỗi ngày.
Han Zhaolin – nhà sáng lập công ty – cho biết: “Chúng tôi bất ngờ khi khách hàng nước ngoài cực kỳ quan tâm đến robot pha cà phê. Nhiều người sẵn sàng đặt mua ngay tại chỗ”. Ông cũng chia sẻ rằng dù có căng thẳng thương mại, công ty ông gần như không chịu ảnh hưởng bởi vì sản phẩm được sản xuất hoàn toàn tại nội địa và có tới gần 100 bằng sáng chế.
Dù thương chiến với Mỹ gây ra không ít khó khăn, nhưng nhiều công ty Trung Quốc coi đây là cơ hội để thúc đẩy đổi mới công nghệ và mở rộng thị trường. Với giá thành rẻ hơn, tốc độ phát triển nhanh hơn và chuỗi cung ứng nội địa vững chắc, robot sản xuất tại Trung Quốc đang dần chiếm lĩnh thị trường toàn cầu.
Khi Volkswagen mở nhà máy ô tô điện tại Hợp Phì, Trung Quốc, vào năm ngoái, hãng chỉ lắp đặt duy nhất một robot từ Đức, còn lại là 1.074 robot sản xuất tại Thượng Hải – minh chứng rõ ràng cho sự áp đảo về công nghệ robot “made in China”.
Trung Quốc – Cường quốc công nghiệp tự động hóa của thế giới mới
Với sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ robot và trí tuệ nhân tạo, Trung Quốc đang từng bước thiết lập vị thế dẫn đầu trong ngành sản xuất toàn cầu. Tự động hóa không chỉ giúp nước này chống lại tác động của các đòn thuế từ Mỹ mà còn mở ra kỷ nguyên mới trong ngành công nghiệp chế tạo – nơi robot và AI đóng vai trò trung tâm.
Không quá khi nói rằng, trong cuộc chơi công nghệ toàn cầu, Trung Quốc đang sở hữu con át chủ bài mang tên “robot tự động hóa” – một vũ khí bí mật nhưng đầy sức mạnh.
📰 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
🎟️ Xem thêm các thông tin giải trí
🔍 Website tương tự
