Xây dựng đập ngăn lũ quét theo mô hình Nhật Bản
Sơn La – Lần đầu tiên tại Việt Nam, một công trình đập ngăn lũ quét áp dụng theo mô hình đập Sabo của Nhật Bản đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng. Công trình đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực phòng chống thiên tai tại khu vực miền núi phía Bắc, nơi thường xuyên hứng chịu thiệt hại do lũ ống, lũ quét và sạt lở đất.
Sáng ngày 16/4, sau hơn 6 tháng thi công, công trình đập Sabo tại lưu vực suối Nậm Păm, huyện Mường La, tỉnh Sơn La chính thức được khánh thành. Đập được thiết kế với chiều dài 61 mét, đỉnh vai đập cao 9 mét, tràn cao 6 mét, đỉnh rộng 3 mét và đáy rộng 6,6 mét. Đặc biệt, đập có 6 khe hở, mỗi khe cách nhau 2 mét, cho phép nước chảy qua nhưng giữ lại đất đá và cây cối bị cuốn theo dòng chảy – một trong những đặc trưng của mô hình đập Sabo.
Công trình này thuộc Dự án “Nâng cao năng lực giảm thiểu rủi ro lũ quét và sạt lở đất khu vực miền núi phía Bắc”, sử dụng nguồn vốn ODA không hoàn lại do Chính phủ Nhật Bản tài trợ thông qua Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA). Mục tiêu của dự án là hỗ trợ Việt Nam xây dựng các biện pháp phòng ngừa thiên tai hiệu quả và bền vững hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp.
Theo ông Nguyễn Trường Sơn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), đập Sabo tại suối Nậm Păm là công trình thí điểm đầu tiên ở Việt Nam. Tuy nhiên, do được xây dựng đơn lẻ, khả năng phát huy tối đa hiệu quả của đập vẫn còn hạn chế.
“Chúng tôi đã có đề xuất với Chính phủ Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ xây dựng một hệ thống đập Sabo đồng bộ trên toàn lưu vực sông Nậm Păm. Nếu được triển khai, hệ thống này có thể trở thành mô hình mẫu, giúp Việt Nam đánh giá rõ hiệu quả phòng chống lũ quét. Từ đó, chúng ta có thể mở rộng áp dụng tại các địa phương khác cũng đang đối mặt với nguy cơ tương tự,” ông Sơn chia sẻ.
Mô hình đập Sabo – Kinh nghiệm trăm năm từ Nhật Bản
Mô hình đập Sabo có lịch sử phát triển từ thế kỷ 19 tại Nhật Bản, quốc gia thường xuyên hứng chịu các thảm họa thiên nhiên như động đất, núi lửa và mưa lũ. Đập được xây dựng chủ yếu tại những khu vực có địa hình dốc, nơi thường xuyên xảy ra lũ quét hoặc dòng chảy mạnh mang theo bùn đất, đá và cây cối. Cấu trúc của đập cho phép nước tiếp tục chảy qua trong khi giữ lại các vật thể lớn – từ đó giúp giảm tốc độ và sức công phá của dòng lũ, hạn chế thiệt hại cho vùng hạ lưu.
Đến nay, Nhật Bản đã xây dựng hơn 64.000 đập Sabo với đủ kích thước, góp phần bảo vệ hàng triệu người dân và cơ sở hạ tầng quan trọng. Mô hình này cũng đã được áp dụng thành công tại các quốc gia có địa hình phức tạp như Hàn Quốc và Đài Loan.
Tăng cường phòng chống lũ quét – nhu cầu cấp thiết ở Việt Nam
Việt Nam là quốc gia có địa hình đa dạng, trong đó vùng núi chiếm hơn 3/4 diện tích lãnh thổ. Với đặc điểm này, các hiện tượng lũ quét, sạt lở đất thường xuyên xảy ra, đặc biệt tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ. Hàng năm, hàng chục đến hàng trăm người thiệt mạng do các thảm họa này, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, hạ tầng và sinh kế người dân.
Riêng trong năm 2024, bão Yagi với sức gió cấp 14, giật cấp 17 đã gây thiệt hại lớn tại các tỉnh miền Bắc. Phần lớn các trường hợp tử vong và mất tích đến từ sạt lở đất và lũ quét. Tại tỉnh Lào Cai, con số thương vong lên tới 132 người chết và 19 người mất tích – một hồi chuông cảnh báo về nhu cầu cấp thiết phải có các giải pháp phòng ngừa chủ động, thay vì chỉ ứng phó sau thiên tai.
Việc đưa vào vận hành đập Sabo tại suối Nậm Păm là tín hiệu tích cực, không chỉ góp phần bảo vệ trực tiếp 28 hộ dân, một trường mầm non và một nhà văn hóa ở hạ lưu đập, mà còn mở ra hướng đi mới cho công tác phòng chống lũ quét tại Việt Nam trong tương lai.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
🎭 Xem thêm các thông tin giải trí
🔗 Website tương tự
