Khoa học lý giải ngày 5/8/2025 – Ngày ngắn nhất trong lịch sử hiện đại?
Các nhà khoa học dự đoán rằng ngày 5/8/2025 sẽ ngắn hơn trung bình tới 1,34 giây, do Trái Đất đang quay nhanh hơn thường lệ. Nếu dự đoán chính xác, đây sẽ là ngày ngắn nhất từng được ghi nhận kể từ khi nhân loại bắt đầu sử dụng đồng hồ nguyên tử – công cụ đo thời gian chính xác nhất – vào năm 1955.
Trái Đất đang quay nhanh hơn: Vì sao lại như vậy?
Theo dữ liệu từ Tổ chức Dịch vụ Quốc tế về Quay Trái Đất và Hệ quy chiếu (IERS), ngày 5/8/2025 có thể sẽ ngắn hơn khoảng 1,51 milligiây so với chuẩn 24 giờ – khiến nó trở thành ngày ngắn nhất của mùa hè năm nay. Trước đó, kỷ lục từng thuộc về ngày 5/7/2024, với thời gian ngắn hơn chuẩn 1,66 milligiây.
Các ngày gần đây như 9/7 và 22/7/2025 cũng ghi nhận sự rút ngắn đáng kể, lần lượt là 1,30 và 1,38 milligiây. Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác đằng sau hiện tượng Trái Đất tăng tốc vẫn còn là một ẩn số.
Giả thuyết về lõi Trái Đất và hiệu ứng trượt băng
Nhà khoa học Leonid Zotov từ Đại học Moscow (Nga) nhận định rằng, những chuyển động trong lõi nóng chảy của Trái Đất, cùng với sự tương tác giữa lớp ngoài và lớp vỏ, có thể là nguyên nhân sâu xa. Các mô hình hiện nay – bao gồm ảnh hưởng của đại dương và khí quyển – chưa thể giải thích đầy đủ hiện tượng tăng tốc bất thường này.
Một giả thuyết thú vị được đưa ra: tương tự như một vận động viên trượt băng xoay người nhanh hơn khi khép tay, sự thay đổi vị trí của khối lượng khổng lồ bên trong Trái Đất có thể khiến hành tinh tăng tốc quay quanh trục.
Tác động từ Mặt Trăng, khí hậu và địa chấn
Ngoài lõi Trái Đất, các yếu tố bên ngoài cũng có thể góp phần. Vị trí của Mặt Trăng khi xa xích đạo, biến đổi khí hậu toàn cầu, tái phân bố khối lượng bề mặt (do băng tan, động đất hay dòng hải lưu), cùng gió tầng cao là những yếu tố có khả năng tác động đến tốc độ quay của Trái Đất.
Liệu nhân loại sẽ chứng kiến “giây nhuận âm”?
Kể từ năm 1972 đến nay, đã có 27 giây nhuận dương (thêm vào) được chèn vào Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC) để đồng bộ với tốc độ quay chậm dần của Trái Đất. Tuy nhiên, nếu xu hướng tăng tốc hiện tại tiếp diễn, chúng ta có thể cần thực hiện giây nhuận âm – tức là bớt đi một giây – lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, vào khoảng năm 2029.
Hậu quả không dễ thấy nhưng đầy thách thức
Với người bình thường, chênh lệch vài milligiây mỗi ngày gần như không thể cảm nhận. Tuy nhiên, đối với hệ thống định vị GPS, mạng viễn thông, đồng hồ máy tính, và giao dịch tài chính điện tử, thay đổi nhỏ về thời gian có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được hiệu chỉnh kịp thời.
Một số tập đoàn công nghệ lớn như Google và Amazon đã sử dụng kỹ thuật “smearing” – chia nhỏ giây nhuận ra để phân bổ đều trong một khoảng thời gian – nhằm giảm thiểu gián đoạn trong hệ thống.
Thời gian – Khái niệm tưởng như tuyệt đối nhưng đầy biến động
Một ngày tiêu chuẩn dài 24 giờ – tương đương 86.400 giây, nhưng Trái Đất chưa bao giờ quay đúng “chuẩn” đó một cách tuyệt đối. Các yếu tố như lực hấp dẫn từ Mặt Trăng, chuyển động khí quyển, và hoạt động địa chất bên trong khiến thời gian quay dao động liên tục.
Để theo dõi chính xác đến từng phần nghìn giây, các nhà khoa học sử dụng đồng hồ nguyên tử – thiết bị hoạt động bằng cách đo dao động của nguyên tử trong buồng chân không, có sai số chưa tới 1 phần tỉ giây. Hiện có khoảng 450 đồng hồ nguyên tử đang vận hành trên toàn cầu để duy trì chuẩn UTC mà toàn bộ máy tính và thiết bị điện tử đều đồng bộ theo.
Tương lai: Một ngày dài hơn 25 giờ?
Về lâu dài, các nhà khoa học dự đoán rằng tốc độ quay của Trái Đất sẽ tiếp tục chậm lại. Theo tính toán, mỗi thế kỷ, một ngày dài ra thêm khoảng 2,3 milligiây do hiện tượng thủy triều gây mất năng lượng. Cách đây hàng trăm triệu năm, kỷ Mesozoic (thời kỳ khủng long), một ngày chỉ kéo dài khoảng 23 giờ. Nếu xu hướng này tiếp diễn, trong vòng 200 triệu năm nữa, một ngày có thể kéo dài tới 25 giờ.
Thời gian – không hề “bất biến” như ta tưởng
Câu chuyện về ngày 5/8/2025 là một minh chứng sống động cho thấy: thời gian không phải là con số cố định trên đồng hồ, mà là kết quả của hàng loạt hiện tượng vật lý phức tạp đang diễn ra trong lòng và xung quanh hành tinh chúng ta.
Dù sự thay đổi là vô cùng nhỏ bé, nhưng việc đo đạc, hiểu rõ và chuẩn hóa thời gian vẫn luôn là một nhiệm vụ quan trọng của nhân loại – không chỉ để quản lý thời gian, mà còn để hiểu sâu hơn về chính Trái Đất mà ta đang sống.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
🎭 Xem thêm các thông tin giải trí
🔗 Website tương tự
